Đồng chí Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam

Phóng viên: Thưa Chủ tịch, năm 2015 được xem là năm có nhiều dấu ấn quan trọng trong hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam, xin Chủ tịch cho biết,  những dấu ấn đó là gì?

Chủ tịch Nguyễn Văn Quyền: Như chúng ta đã biết, năm 2015 là năm đầu tiên các cấp Hội Luật gia Việt Nam tổ chức triển khai thực hiện nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Hội và tiếp tục triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW ngày 23 tháng 5 năm 2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, hai năm thực hiện Chỉ thị 08/CT-TTg ngày 24 tháng 5 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam trong giai đoạn mới. Bởi vậy, ngay từ đầu năm, lãnh đạo Hội đã chỉ đạo xây dựng và ban hành nhiều Chương trình, Kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của Hội đã được xác định cho năm 2015. Cho đến nay, có thể nói rằng với sự nỗ lực, quyết tâm của các cấp hội và hội viên, Hội Luật gia Việt Nam đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ đã đề ra. Năm qua, trong hoạt động của Hội đã diễn ra nhiều sự kiện quan trọng để lại những dấu ấn đáng nhớ trong giới luật gia cả nước. Tôi có thể kể ra đây 10 sự kiện quan trọng, đó là: tổ chức thành công lễ kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Hội (4/4/1955-4/4/2015); tổ chức Đại hội thi đua yêu nước lần thứ hai giai đoạn 2015-2020; đón tiếp Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đến thăm và làm việc với Đảng đoàn, Ban Thường vụ Trung ương Hội Luật gia Việt Nam; xây dựng thành công Luật Trưng cầu ý dân; tổ chức sơ kết 3 năm việc thực  hiện Kết luận số 19-KL/TW và 2 năm thực hiện Chỉ thị 08/CT-TTg; tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ cơ quan Trung ương Hội; sơ kết giai đoạn I, triển khai giai đoạn II thực hiện Đề án “Xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý giai đoạn 2013-2016”; tổ chức hội thảo quốc tế về Biển Đông; mở rộng hợp tác quốc tế; triển khai thực hiện Chương trình phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các cơ quan có liên quan về giám sát và nâng cao hiệu quả việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở; ký kết chương trình phối hợp với Tổng cục Hải quan.

Phóng viên: Chủ tịch vừa nói, trong số 10 sự kiện nổi bật trong hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam năm vừa qua có việc xây dựng thành công Luật Trưng cầu ý dân. Vậy đây có phải là điểm nhấn của năm và việc ban hành Luật này có ý nghĩa như thế nào trong đời sống chính trị - xã hội của nước ta trong giai đoạn hiện nay thưa Chủ tịch?

Chủ tịch Nguyễn Văn Quyền: Ngày 25/11/2015 vừa qua, tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII đã biểu quyết thông qua Luật Trưng cầu ý dân với tỷ lệ nhất trí cao (86,23%). Đây là điểm nhấn trong hoạt động của Hội năm 2015. Việc Quốc hội thông qua dự án Luật nói trên có ý nghĩa hết sức to lớn đối với đời sống chính trị - xã hội của nước ta trong giai đoạn hiện nay, bởi lẽ sau:

Thứ nhất, ban hành Luật trưng cầu ý dân để kịp thời thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp năm 2013 về phát huy dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân, mở rộng các hình thức dân chủ trực tiếp để người dân tham gia vào công việc của Nhà nước. Việc xây dựng và ban hành Luật Trưng cầu ý dân góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam.

Thứ hai, ban hành Luật trưng cầu ý dân phản ánh nhu cầu khách quan, cần thiết trong giai đoạn hiện nay, tạo khuôn khổ pháp lý cho người dân tham gia chủ động, tích cực vào việc quyết định các công việc của Nhà nước và xã hội phù hợp với bản chất của Nhà nước ta, Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Đồng thời, Luật Trưng cầu ý dân góp phần thiết thực vào việc phản ánh các giá trị tư tưởng trọng dân, tin dân, dựa vào dân, lấy dân làm gốc được thể hiện rõ trong truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, trong Tư tưởng Hồ Chí Minh và trong đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ta.

Thứ ba, trưng cầu ý dân là một phương thức để người dân trực tiếp thể hiện ý chí và quyền lực của mình đối với các vấn đề quan trọng của đất nước trong từng thời điểm cụ thể. Việc ban hành Luật Trưng cầu ý dân góp phần tạo ra cơ sở pháp lý đồng bộ và những điều kiện thuận lợi để người dân trực tiếp thể hiện ý chí và quyền lực của mình đối với các vấn đề quan trọng của đất nước, đáp ứng nhu cầu khách quan trong sự nghiệp đổi mới đất nước.

 Thứ tư, trong bối cảnh Việt Nam hội nhập ngày càng sâu rộng về các lĩnh vực với các nước trong khu vực và trên thế giới, việc ban hành Luật Trưng cầu ý dân sẽ tạo điều kiện để nhân dân có thể tham gia sâu hơn, có tính quyết định với tư cách chủ thể vào những vấn đề quan trọng của đất nước, xây dựng đất nước công bằng, dân chủ, văn minh, góp phần bảo đảm sự phát triển bền vững của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế.

            Phóng viên: Thưa Chủ tịch, trong thành công của Hội năm vừa qua, các cấp hội địa phương đã có những đóng góp như thế nào?

Chủ tịch Nguyễn Văn Quyền: Đúng là những hoạt động tích cực của các Hội địa phương trong năm qua đã góp phần rất quan trọng để tạo ra sức mạnh chung của toàn Hội chúng ta, bởi lực lượng hội viên thuộc các hội địa phương là rất đông đảo.

Các cấp ủy Đảng và chính quyền địa phương đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tạo những điều kiện thuận lợi cho các cấp hội ở địa phương thực hiện chức năng, nhiệm vụ được quy định trong Điều lệ Hội và những nhiệm vụ cụ thể mà các cấp ủy Đảng, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân, đoàn đại biểu Quốc hội của địa phương giao cho. Nỗ lực nhất trong các hoạt động đó là việc tham gia góp ý kiến xây dựng hệ thống pháp luật; tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý; các hoạt động cải cách tư pháp, cải cách hành chính ở địa phương; tham gia giám sát việc thực hiện pháp luật và tư vấn giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở.

Các hoạt động đó đã góp phần quan trọng trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao nhận thức pháp luật trong Nhân dân.

Phóng viên: Năm vừa qua trên trường quốc tế, Hội Luật gia Việt Nam cũng gặt hái được những thành công nhất định. Vậy bước sang năm mới, định hướng của chúng ta sẽ là gì, thưa Chủ tịch?

Chủ tịch Nguyễn Văn Quyền: Tiếp tục phát huy những thành tích đã đạt được trong những năm qua và thực hiện sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, hoạt động đối ngoại của Hội Luật gia Việt Nam tiếp tục phát triển theo chiều sâu, theo hướng đa dạng hoá, đa phương hoá, hợp tác song phương và đa phương với các tổ chức luật gia quốc tế và luật gia tiến bộ nước ngoài. Trong năm 2016, trước diễn biễn tình hình của các khu vực và trên thế giới, Hội Luật gia Việt Nam xác định ba định hướng hoạt động đối ngoại sau đây:

Một là, Hội Luật gia Việt Nam tiếp tục giữ mối quan hệ chặt chẽ với các tổ chức luật quốc tế và khu vực mà Hội đang là thành viên (Hội Luật gia dân chủ quốc tế, Hiệp hội luật gia các quốc gia Đông Nam Á) để quảng bá, tuyên truyền về đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước nói chung và quan điểm, lập trường của Việt nam trong các vấn đề chủ quyền biển đảo nói riêng, qua đó các tổ chức này thấy được chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta và có tiếng nói ủng hộ chúng ta khi cần thiết.

Hai là, Hội Luật gia Việt Nam sẽ mở rộng quan hệ hợp tác với các tổ chức mới trong khu vực và quốc tế như Tổ chức hòa bình xanh Đông Nam Á, Hội Luật gia Liên bang Nga, Hội Luật gia Ấn Độ… để chia sẻ kinh nghiệm trong hoạt động cũng như tranh thủ sự ủng hộ của họ đối với các vấn đề pháp lý của Việt nam trên trường quốc tế như vấn đề chủ quyền biển đảo, dân chủ, nhân quyền…  

Ba là, trong những năm vừa qua, Hội Luật gia Việt Nam luôn theo dõi sát sao các diễn biến phức tạp trên Biển Đông để ra những tuyên bố kịp thời phản ánh mối quan ngại của Hội đối với các diễn biến này, cũng như tổ chức các hội nghị, hội thảo quốc tế để tìm ra các giải pháp tốt nhất cho tất cả các bên. Phát huy những kết quả này, trong năm 2016, Hội vẫn sẽ tiếp tục theo dõi các diễn biến mới để kịp thời có các hành động phù hợp. Đồng thời, Hội cũng đã lên kế hoạch cử một số cán bộ, hội viên nghiên cứu, học tập về pháp luật quốc tế nói chung và Công ước Liên hiệp quốc về luật biển nói riêng, để khi cần có thể có các chuyên gia chuyên sâu hỗ trợ Chính phủ thực hiện mọi biện pháp hòa bình cần thiết để bảo vệ chủ quyền đất nước.

Phóng viên: Nhân dịp xuân Bính Thân, Chủ tịch muốn nhắn gửi gì cho toàn thể cán bộ, hội viên Hội Luật gia Việt Nam trong cả nước?

Chủ tịch Nguyễn Văn Quyền: Nhân dịp xuân Bính Thân, tôi mong muốn, các cấp hội và toàn thể hội viên Hội Luật gia Việt Nam tiếp tục nỗ lực phấn đấu, hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị được giao, xây dựng và phát triển tổ chức Hội ngày càng vững mạnh, góp phần xứng đáng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; xin chúc toàn thể cán bộ, hội viên trong cả nước luôn dồi dào sức khỏe, đón một năm mới an lành, hạnh phúc.