Logistics phải từ "hậu cần thầm lặng" thành động lực tăng trưởng

Sáng 29/11, tại Đà Nẵng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và phát biểu tại Diễn đàn Logistics Việt Nam 2025 với chủ đề: "Logistics Việt Nam - vươn mình tiến vào kỷ nguyên mới". 

Cùng dự Diễn đàn có lãnh đạo, đại diện các bộ, ban, ngành Trung ương, các cơ quan quản lý tại địa phương, các hiệp hội ngành hàng, các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics và xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ, các viện nghiên cứu, trường đại học, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam. 

Sự kiện là bước khởi động cho những tham vọng lớn của ngành logistics Việt Nam trong giai đoạn tăng tốc mới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu khai mạc Diễn đàn Logistics Việt Nam 2025 tại Đà Nẵng.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho hay, đã đến lúc logistics phải chuyển mình từ vai trò "hậu cần thầm lặng" sang "động lực tăng trưởng quốc gia".

Theo Thủ tướng, chỉ cần giảm 1% chi phí logistics, Việt Nam có thể tiết kiệm tương đương 1 tỷ USD, con số đủ cho thấy ngành này quan trọng đến mức nào trong tổng thể nền kinh tế.

Giải thích lý do chọn Đà Nẵng làm nơi tổ chức, Thủ tướng nhấn mạnh thành phố này hội tụ đủ điều kiện để trở thành trung tâm logistics tầm khu vực: có sân bay quốc tế, cảng biển lớn, mạng lưới giao thông xuyên vùng, lại đang phát triển mô hình trung tâm tài chính và trung tâm thương mại tự do.

Thủ tướng tham dự Diễn đàn Logistics Việt Nam 2025 tại Đà Nẵng.

Thủ tướng cũng chia sẻ, ở chiều tích cực, bức tranh logistics Việt Nam có hệ thống hạ tầng đang được đầu tư mạnh, các tuyến cao tốc Bắc – Nam, cảng biển, sân bay, trung tâm logistics ngày càng hoàn thiện.

Hiện Việt Nam đứng thứ 43/139 quốc gia về Chỉ số Năng lực Logistics theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới; xuất nhập khẩu năm nay dự kiến chạm mốc 900 tỷ USD, đặt ra yêu cầu cấp bách về năng lực vận chuyển và luân chuyển hàng hóa.

Một điểm sáng khác là lực lượng doanh nghiệp logistics đã tăng lên hơn 34.000 đơn vị, nhiều doanh nghiệp bắt đầu tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, ứng dụng công nghệ, đổi mới mô hình vận hành.

Thủ tướng cùng lãnh đạo bộ ngành tham quan không gian trưng bày công nghệ logistics mới.

Bên cạnh những kết quả này, Thủ tướng nêu rõ, ngành logistics Việt Nam vẫn còn những tồn tại, hạn chế. 

Chi phí logistics của Việt Nam vẫn ở mức 16% GDP, cao hơn Thái Lan, Malaysia và xa so với mức trung bình thế giới (~11%). Liên kết vùng còn lỏng lẻo; doanh nghiệp đa phần nhỏ và vừa; chưa hình thành các trung tâm trung chuyển quốc tế quy mô lớn như kỳ vọng; hạ tầng số, trung tâm dữ liệu và tiêu chuẩn "logistics xanh" vẫn trong giai đoạn đầu.

Thủ tướng chỉ rõ, nếu kéo được chi phí logistics xuống mức trung bình thế giới, chúng ta có thể tiết kiệm tới 45 tỷ USD mỗi năm. Con số ấy đủ thấy tiềm năng nằm ngay trong chính những điểm nghẽn hiện nay.

Đòi hỏi tư duy mới từ quản lý sang kiến tạo

Tại diễn đàn, Thủ tướng nhận định logistics muốn bứt phá thì trước hết phải thay đổi tư duy, từ quản lý sang phục vụ, kiến tạo, từ mô hình nhỏ lẻ sang hệ sinh thái hiện đại, thông minh và tích hợp.

Để đạt mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và năm 2045 trở thành nước phát triển thu nhập cao, Việt Nam cần duy trì tốc độ tăng trưởng mạnh ở nhiều ngành, trong đó logistics đóng vai trò then chốt.

Thủ tướng đánh giá Đà Nẵng có đủ điều kiện trở thành trung tâm logistics tầm khu vực.

Cụ thể, ngành logistics phải đạt tốc độ tăng trưởng trung bình gấp 1,5 lần mức tăng trưởng GDP, cụ thể là tỉ trọng giá trị tăng thêm của dịch vụ logistics trong tổng sản phẩm trong nước phải đạt 6-7%; tốc độ tăng trưởng trung bình hằng năm đạt 15-16%; kéo giảm chi phí logistics so với tổng sản phẩm trong nước xuống tương đương trung bình thế giới, khoảng 11-12%...

Thủ tướng cũng đưa ra nhóm giải pháp trọng tâm nhằm tạo đột phá. Cụ thể:

Thứ nhất, hoàn thiện thể chế và chính sách là nền tảng. Quy hoạch phát triển logistics cần đồng bộ, minh bạch, có tính khả thi cao; song song là phân cấp mạnh, cắt giảm thủ tục, loại bỏ chi phí không cần thiết để giảm gánh nặng cho doanh nghiệp.

Thứ hai, phát triển hạ tầng logistics xanh, số, thông minh, hiện đại. Kết nối cơ sở dữ liệu logistics với Một cửa quốc gia. Tăng cường hợp tác quốc tế về logistics xanh, logistics carbon thấp và duy trì tỉ trọng giá trị gia tăng ở mức cao khoảng 20-25% vào năm 2030.

Thủ tướng Phạm Minh Chính bắt tay Bí thư Đà Nẵng Lê Ngọc Quang.

Thứ ba, nguồn nhân lực cần được đào tạo bài bản, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Sự liên kết giữa Nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp sẽ giúp hình thành đội ngũ chuyên gia, quản trị viên và kỹ thuật viên có năng lực bắt kịp xu thế mới.

Thứ tư, huy động nguồn lực tài chính từ cả khu vực công và tư, trong nước và quốc tế. Việc sử dụng hiệu quả dòng vốn, bao gồm FDI và các nguồn vay phát triển, được coi là động lực để mở rộng hạ tầng và dịch vụ.

Thứ năm, thúc đẩy quản trị logistics thông minh, từ thông quan điện tử đến kết nối doanh nghiệp, hải quan, ngân hàng, bảo hiểm, vận tải trên các nền tảng số. Cùng với đó là khuyến khích đổi mới sáng tạo, hỗ trợ các mô hình khởi nghiệp công nghệ trong logistics.

Thứ sáu, phát triển các dịch vụ hỗ trợ như ngân hàng, bảo hiểm, y tế, giáo dục, trung tâm tài chính và dữ liệu, nhằm hình thành hệ sinh thái logistics toàn diện.

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu đưa logistics từ vai trò hỗ trợ sang động lực tăng trưởng quốc gia.

Ngoài ra, Việt Nam cần tăng cường liên kết vùng, mở rộng hợp tác quốc tế, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được xác định là trụ cột để ngành logistics bứt phá.

Nhiệm vụ cụ thể cũng được giao cho các bộ ngành. Bộ Công Thương phải sớm hướng dẫn thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ logistics đến 2025, định hướng 2035, tầm nhìn 2050, đồng thời đôn đốc địa phương triển khai thực chất, tránh tình trạng chiến lược "nằm trên giấy". Bộ Tài chính được giao hoàn thiện cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN và đẩy nhanh số hóa hải quan để giảm thời gian, chi phí cho doanh nghiệp. 

Thủ tướng bày tỏ mong muốn cộng đồng doanh nghiệp giữ vững tinh thần đổi mới, tăng cường liên kết, đẩy mạnh chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, hướng tới các mô hình logistics thông minh, trung tâm trung chuyển quốc tế và chuỗi cung ứng giá trị cao. Triết lý hành động: coi trọng trí tuệ, tiết kiệm thời gian, quyết đoán đúng lúc.

Tại Hội nghị, Thủ tướng gửi thông điệp mạnh mẽ, phải cùng hiểu, cùng làm và cùng thắng. Logistics không chỉ là ngành hỗ trợ nữa, mà sẽ trở thành trụ cột giúp Việt Nam vươn lên tầm khu vực và thế giới.

Nguyễn Duy Cường