Sáng 10/12, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, với đại đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội thông qua Luật Tiết kiệm chống lãng phí, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2026.

Trước khi đại biểu bấm nút biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo luật cho biết, Chính phủ đã rà soát, cụ thể hóa các hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí; đồng thời có quy định về một số hành vi bị cấm trong bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí.

Theo đó, Luật Tiết kiệm chống lãng phí quy định 10 hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí; bao gồm: Vi phạm về thời hạn ban hành, nội dung của Chương trình tiết kiệm, chống lãng phí; Vi phạm trong thực hiện các nhiệm vụ, chỉ tiêu, yêu cầu, giải pháp tiết kiệm, chống lãng phí đã ban hành; Vi phạm về thời hạn, nội dung báo cáo kết quả công tác tiết kiệm, chống lãng phí.

Kết quả biểu quyết thông qua Luật Tiết kiệm, chống lãng phí (Ảnh: Media Quốc hội).

Vi phạm về cập nhật cơ sở dữ liệu quốc gia về tiết kiệm, chống lãng phí; Vi phạm về thời hạn, nội dung và hình thức công khai về tiết kiệm, chống lãng phí; Vi phạm trong việc lấy ý kiến cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trước khi quyết định đối với các biện pháp tiết kiệm, chống lãng phí tại cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Cản trở hoặc thiếu trách nhiệm trong thanh tra, kiểm tra, kiểm toán tiết kiệm, chống lãng phí của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền; trong xác minh, xử lý, giải quyết, tổ chức thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, tố cáo về tiết kiệm, chống lãng phí.

Vi phạm trong bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí và người thân theo quy định của pháp luật; Vi phạm khác trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí theo quy định của Chính phủ.

Có ý kiến cho rằng, dự thảo luật quy định người đứng đầu cơ quan, tổ chức chịu trách nhiệm giải trình, công khai việc xử lý hành vi gây lãng phí trong cơ quan, tổ chức và các thông tin khác theo quy định pháp luật nhưng chưa có quy định về chế tài khi không thực hiện, thời hạn, nội dung giải trình...

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, dự thảo Luật đã quy định cụ thể xác định các hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí. Tại Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết về xử lý kỷ luật sẽ quy định cụ thể chế tài đối với các trường hợp có hành vi vi phạm.

Về chế tài đối với người đứng đầu, có ý kiến đề nghị nghiên cứu, quy định cụ thể về xử lý vi phạm và trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong đó có quy định về xử lý vi phạm đối với tổ chức, cá nhân và người đứng đầu trong trường hợp để xảy ra sai phạm và quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại của tổ chức, cá nhân, trách nhiệm liên đới của người đứng đầu.

Chính phủ cho biết, để khắc phục tồn tại, hạn chế của các quy định hiện hành, đảm bảo tính răn đe trong việc xử lý các hành vi vi phạm, dự thảo Luật đã quy định giao Chính phủ quy định chi tiết việc áp dụng hình thức kỷ luật, việc bồi thường thiệt hại đối với hành vi gây lãng phí và hành vi vi phạm trong tổ chức thực hiện phòng, chống lãng phí.

Ngoài ra, đối với các chế tài khác bao gồm chế tài xử lý hình sự, chế tài xử lý vi phạm hành chính sẽ thực hiện theo các quy định pháp luật có liên quan (Bộ Luật hình sự; Luật Xử lý vi phạm hành chính), không quy định tại dự thảo Luật này để đảm bảo đồng bộ, thống nhất.

"Khi dự thảo luật được Quốc hội thông qua, Chính phủ sẽ quy định về xử phạt vi phạm hành chính tương ứng cho phù hợp", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh.