Không để doanh nghiệp xoay sở giữa "rừng" thủ tục

Nhằm tăng cường hỗ trợ pháp lý về sở hữu trí tuệ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn, ngày 26/11 tại hội trường Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc (MTTQ) Việt Nam tỉnh Đồng Nai, Ủy ban MTTQ tỉnh phối hợp Hội Luật gia tỉnh Đồng Nai tổ chức Tọa đàm “Thi hành pháp luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa”, triển khai thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Toàn cảnh hội nghị Tọa đàm "Thi hành pháp luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa”. (Ảnh: Anh Trọng).

Tỉnh ủy Đồng Nai thực hiện nghiêm Nghị quyết số 10-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, tập trung tạo môi trường thuận lợi, cải cách hành chính và hỗ trợ doanh nghiệp. 

Sau hơn 8 năm, toàn tỉnh có khoảng 105.500 doanh nghiệp ngoài quốc doanh với tổng vốn đăng ký 754.000 tỷ đồng, thu hút hơn 2.350 dự án trong nước và 2.197 dự án FDI với 41,5 tỷ USD vốn. Khu vực kinh tế tư nhân đóng góp quan trọng vào tăng trưởng, việc làm và an sinh xã hội.

Phát biểu tại hội nghị, bà Lưu Thị Hà, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Đồng Nai nhấn mạnh việc triển khai nghiêm Nghị quyết 68-NQ/TW nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cấp, Mặt trận và nhân dân về vai trò then chốt của kinh tế tư nhân, động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững của Đồng Nai, vùng và cả nước.

Bà Lưu Thị Hà, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Đồng Nai phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: Anh Trọng)..

Bà Lưu Thị Hà cho biết: “Mặt trận sẽ không chỉ ghi nhận mà còn giám sát việc triển khai pháp luật, đồng thời kiến nghị với UBND tỉnh từng trường hợp cụ thể để hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời. Chúng tôi không để doanh nghiệp phải tự mình xoay sở giữa "rừng" thủ tục".

Bà Hà khẳng định, MTTQ tỉnh Đồng Nai sẽ tăng cường vai trò kết nối giữa doanh nghiệp, chính quyền và giới luật gia, hỗ trợ tiếp cận chính sách ưu đãi. 

Kinh tế tư nhân được xem là động lực quan trọng, tiên phong trong khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, góp phần thực hiện mục tiêu Nghị quyết 57-NQ/TW và các chủ trương của Đảng.

Theo bà Hà, tỉnh Đồng Nai đặt mục tiêu giai đoạn 2026–2030: thành lập 36.000 doanh nghiệp mới, nâng tổng số lên 60.000, trong đó trên 40% doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Kinh tế tư nhân phấn đấu tăng trưởng 10–12%/năm, đóng góp 55–58% GRDP, 35–40% tổng thu ngân sách, tạo việc làm cho 84–85% lao động, nâng năng suất 8,5–9,5%/năm. 

Đồng Nai cũng hướng tới cắt giảm 30% thời gian thủ tục hành chính, chi phí tuân thủ pháp luật và điều kiện kinh doanh, đồng thời vào top 10 tỉnh/thành phố dẫn đầu về công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo xung lực mạnh mẽ cho kinh tế tư nhân.

Nâng cao nhận thức pháp luật – chìa khóa bảo vệ doanh nghiệp

Tại hội nghị, Luật gia Phan Văn Châu, Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Đồng Nai khẳng định: “Một trong những điểm yếu hiện nay là doanh nghiệp không thiếu nghị lực, chỉ thiếu kiến thức pháp luật. Chúng tôi sẽ đề xuất thành lập các ‘Tổ tư vấn pháp lý lưu động’ đến tận doanh nghiệp để hỗ trợ trên thực địa, tránh tình trạng luật đẹp trên giấy nhưng xa rời thực tế".

Luật gia Phan Văn Châu, Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Đồng Nai. (Ảnh: Anh Trọng).

Luật gia Phan Văn Châu nhấn mạnh, việc tổ chức tọa đàm về thi hành pháp luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa là một nhiệm vụ trọng tâm trong công tác quản lý nhà nước, luôn được lãnh đạo tỉnh quan tâm và ưu tiên nguồn lực để thực hiện.

Ông cho biết, hiện nay nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và các start-up (khởi nghiệp - PV) vẫn chưa dành sự chú ý đúng mức đến việc tuân thủ các quy định pháp luật liên quan. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và kinh tế số phát triển mạnh, doanh nghiệp dễ đối mặt với nhiều rủi ro, nhất là các tranh chấp phát sinh trong nước và quốc tế.

Từ thực tiễn đó, ông Phan Văn Châu khẳng định cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để giúp doanh nghiệp nắm chắc quy định, chủ động bảo vệ quyền lợi và hướng tới phát triển bền vững.

Luật sư Nguyễn Tiến Dũng, Công ty Luật MTV PTC. (Ảnh: Anh Trọng).

Phát biểu tại hội nghị, ông Nguyễn Tiến Dũng, đại diện Công ty Luật MTV cho rằng, bảng giá đất do Nhà nước ban hành hiện nay chưa bám sát giá thị trường, dẫn đến nhiều bất cập cho người sử dụng đất.

Ông Dũng cho biết thêm, đến nay Tòa án Đồng Nai chưa thụ lý vụ án nào liên quan đến pháp nhân thương mại, cho thấy phần lớn doanh nghiệp tuân thủ tốt pháp luật.

Tuy vậy, hệ thống chế tài hiện hành vẫn còn một số bất cập như chưa quy định rõ mức phạt tối đa, hay việc kê biên tài sản trước khi khởi tố chưa được tính trừ vào thời gian xét xử, ảnh hưởng đến quyền lợi của doanh nghiệp.

Theo ông, mức chế tài đối với pháp nhân – đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa còn khá nghiêm khắc, dễ tác động đến uy tín doanh nghiệp và đời sống người lao động.

Bên cạnh đó, pháp luật doanh nghiệp vẫn thiếu tính đồng bộ, thủ tục phá sản còn rườm rà; công tác kiểm tra của cơ quan quản lý chưa thường xuyên; nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa thiếu bộ phận pháp lý, dẫn đến dễ phát sinh tranh chấp.

Ông khuyến nghị doanh nghiệp cần chủ động tiếp cận thông tin pháp luật và tăng cường sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý để giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh.

Luật gia, luật sư Nguyễn Đức, nguyên Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Đồng Nai.

Theo Luật gia, luật sư Nguyễn Đức, nguyên Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Đồng Nai, nội dung hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp theo Nghị định 55, đặc biệt trong giải quyết tranh chấp hợp đồng kinh doanh thương mại, vẫn chưa được doanh nghiệp quan tâm đúng mức.

Ông cho biết, hình thức giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài thương mại mang lại nhiều lợi ích như nhanh gọn, bảo mật và giảm chi phí.

Tuy nhiên, số doanh nghiệp lựa chọn kênh trọng tài còn rất ít, chủ yếu do hạn chế về nhận thức và thói quen pháp lý. Trong khi đó, nhiều giao dịch thương mại hiện nay lại thiếu các biện pháp bảo đảm, trừ hoạt động tín dụng, khiến rủi ro pháp lý càng lớn.

Ở góc độ địa phương, Luật gia Phan Quang Tuấn, Bí thư Đảng ủy phường Trảng Dài cho biết, phường có số lượng hộ kinh doanh rất lớn, nhưng tỉ lệ đăng ký hộ kinh doanh lại thấp.

Đây là vấn đề cấp thiết cần tháo gỡ trong bối cảnh địa phương đặt mục tiêu phát triển kinh tế tư nhân trở thành nguồn thu quan trọng. 

Chủ trương nâng cấp hộ kinh doanh lên doanh nghiệp được đánh giá là đúng hướng, song trên thực tế nhiều người dân vẫn e ngại.

Theo ông Tuấn, hộ kinh doanh lo ngại việc chuyển lên doanh nghiệp kéo theo nhiều chi phí và yêu cầu mới như thuê lao động, thực hiện nghĩa vụ thuế, kiến thức quản trị, thuê kế toán… khiến họ sợ phức tạp và không thấy rõ lợi ích.

Do đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp lý và quản trị, hướng dẫn chuyển đổi số, đơn giản hóa thủ tục hành chính và làm rõ các chính sách hỗ trợ để người dân cảm nhận được lợi ích thực chất, qua đó tạo động lực chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.