Ngày 25/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số; Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.

Phát biểu thảo luận, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho rằng, xưa nay có một điểm yếu tồn tại nhiều nhiệm kỳ là chủ trương thì đúng nhưng thực hiện lại có vấn đề, dẫn đến nhiều chủ trương đúng "đã không hoặc chậm" đi vào cuộc sống. Lần này, Bộ Chính trị yêu cầu khắc phục bằng được tồn tại này.

Ngay khi có 2 Nghị quyết quan trọng về y tế và giáo dục, Chính phủ đã được yêu cầu đồng thời xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia để báo cáo Quốc hội. 

Mục đích để bố trí nguồn lực, tập trung vào những vấn đề lớn, chủ trương lớn, và các chương trình dự án lớn.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình (Ảnh: Như Ý).

Trong giáo dục, những tồn tại được chỉ ra bao gồm nặng về hình thức, chất lượng không cao và đào tạo không gắn với nhu cầu thực tiễn. Điều này dẫn đến tỉ lệ rất lớn những người có trình độ cao đi làm việc trái nghề.

Về y tế, trước đây, chúng ta tập trung nhiều cho việc chữa bệnh chuyên sâu, chữa các bệnh nan y và bệnh khó. Lần này, song song với việc ấy, chúng ta chuyển trạng thái hướng đến phòng bệnh là chính, chăm sóc, nâng cao sức khỏe, thể trạng của nhân dân. Việc này gắn liền với y tế gia đình và y tế cơ sở.

Về chữa bệnh chất lượng cao, nghị quyết và chương trình còn hướng đến việc Việt Nam trở thành điểm thu hút thế giới đối với một số loại bệnh, phát triển du lịch chăm sóc sức khỏe, chăm sóc người già và chữa bệnh. Rất nhiều loại bệnh hiện nay chúng ta đã đạt đẳng cấp quốc tế.

Đối với giáo dục, một trong những mục tiêu đặt ra mục tiêu có các trường đại học lọt vào top đầu của thế giới. Nghị quyết cũng đặt ra vấn đề tiếng Anh được xem như phổ thông và tập trung đào tạo kỹ năng mềm, khắc phục tình trạng chỉ tập trung cho việc học vẹt.

"Chúng ta đang có một hệ thống chạy đua thành lập trường đại học, được xem như một tiêu chí xếp hạng tỉnh. Việc này khiến nhiều nơi vội vàng lắp ráp tiêu chí để biến cao đẳng sư phạm hay trung cấp tài chính, trung cấp luật thành trường đại học", ông Bình nói và cho biết phải giải quyết thực trạng này.

Bộ Chính trị không đặt ra câu chuyện phải xây dựng 100 hay 200 trường đại học. Thay vào đó, lần này tập trung xây dựng lại các tiêu chí của trường đại học đạt chuẩn quốc tế. Các trường đại học nếu không đủ chuẩn sẽ tự sáp nhập, tự giải thể. Các tiêu chí sẽ quy định rõ về số lượng giáo sư, tiến sĩ và lĩnh vực đào tạo.

Nghị quyết cũng chủ trương không cho phép các trường đại học không chuyên đào tạo một số lĩnh vực. Ví dụ, chỉ có trường y mới được đào tạo bác sĩ. 

Theo Phó Thủ tướng, hiện Việt Nam có hơn 90 khoa luật tại các trường không chuyên, tới đây không cho phép các trường không chuyên đào tạo cử nhân luật, chỉ cho phép dạy như một môn phối hợp.

Vấn đề chất lượng sau đại học cũng được chấn chỉnh, nhằm khắc phục tình trạng giáo sư kiêm nhiệm, ghi tên ở 9-10 trường nhưng cả năm không đến trường, không tham gia giảng dạy, dẫn đến việc "không thực chất" về con số.

Mặc dù đã có một số trường như Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Tp.Hồ Chí Minh, Đại học Bách khoa đã đạt top 200, tuy nhiên, mục tiêu lần này là vươn tới top 100 và tăng số lượng trường đạt chuẩn.

"Quan trọng hơn cả việc xây dựng trường hàng đầu là chất lượng đồng đều để sinh viên ra trường đáp ứng được nhu cầu thực tiễn", ông Bình nêu.

Hoàng Thị Bích