Lãnh đạo một số Bộ, Ban, Ngành ở TW:

Với những dấu ấn thành tích vẻ vang 60 năm, kỳ vọng những bứt phá trong giai đoạn phát triển mới của HLGVN ( *)

( Pháp Lý). Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, Ban, Ngành; UBND các tỉnh, thành phố và các cấp Hội Luật gia, hệ thống tổ chức của các cấp Hội Luật gia Việt Nam đã có bước phát triển mới cả về chiều rộng và chiều sâu.  

Bằng những hoạt động thiết thực, vì dân, vì công lý, HLGVN đã được Đảng, Nhà nước và xã hội ghi nhận, góp phần xây dựng nền khoa học pháp lý, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Nhân dịp kỉ niệm 60 năm Ngày thành lập HLGVN, Phóng viên Tạp chí Pháp Lý đã có cuộc trao đổi với một số đ/c Lãnh đạo Bộ, Ban, Ngành TW để lắng nghe, ghi nhận những ý kiến nhận xét  khách quan về vai trò , hiệu quả hoạt động,  những đóng góp của HLGVN cho dân cho nước trong gần 6 thập kỉ qua và những góp ý của họ cho giai đoạn phát triển mới của HLGVN.

Ông Nguyễn Doãn Khánh (Uỷ viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Nội chính Trung ương): Kỳ vọng những hoạt động mang tính bứt phá trong giai đoạn phát triển mới  của HLGVN. 

Ông Nguyễn Doãn Khánh - Uỷ viên Ban chấp hành Trung ương Đảng,

Phó Trưởng Ban Nội chính Trung ương

Hội Luật gia Việt Nam là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp  ra đời sớm, gắn bó, đồng hành cùng dân tộc ta trong các cuộc kháng chiến, trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ Quốc và thời kì đổi mới.

Kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước, trong 60 năm xây dựng và trưởng thành, Hội đã không ngừng lớn mạnh về tổ chức, tham gia ngày càng sâu rộng, đóng góp ngày càng tích cực vào các hoạt động của xã hội và mở rộng hợp tác quốc tế. Có thể nêu ra một số hoạt động hiệu quả tiêu biểu của Hội: Hội đã tích cực tham gia xây dựng hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật; tăng cường phổ biến, xã hội hóa giáo dục pháp luật trong nhân dân, trợ giúp pháp lý; củng cố, phát triển tổ chức, đào tạo bồi dưỡng cán bộ;  mở rộng hợp tác quốc tế ( trên 16 tổ chức quốc tế); tham gia các sự kiện chính trị-xã hội trọng đại của đất nước, góp phần  bảo vệ chủ quyền quốc gia, giữ gìn môi trường hòa bình trong nước và khu vực.

Những đóng góp của HLGVN đã đươc Đảng và Nhà nước ghi nhận. Hội đã được tặng Huân chương Hồ Chí Minh và nhiều phần thưởng cao quí khác của Đảng và Nhà nước.

Đại hội lần thứ XII vừa qua của Hội là dấu mốc quan trọng tạo tiền đề cho sự phát triển bứt phá của Hội trong thời kì mới.

Ngay sau Đại hội, Hội đã tập trung kiện toàn tổ chức; đề ra các giải pháp nâng cao năng lực, chất lượng hoạt động Hội ; tích cực tuyên truyền, phổ biến việc thực hiện Hiến pháp 2013; tập trung nghiên cứu đóng góp cho công tác cải cách tư pháp; tham gia hoàn thiện thể chế; đẩy nhanh tiến độ xây dựng dự thảo Luật Trưng cầu ý dân mà Hội được phân công chủ trì soạn thảo;; mở rộng các chức năng mới như giám sát, phản biện xã hội; tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý; chủ động hội nhập, hợp tác quốc tế, tăng cường phối hợp với các hội luật gia, tổ chức quốc tế trong khu vực tham gia giữ gìn hòa bình, bảo vệ chủ quyền quốc gia; xúc tiến nghiên cứu nhiều đề tài có ý nghĩa khoa học chất lượng cao về Việt Nam và quốc tế, phục vụ mục tiêu công tác phòng, chống tham nhũng, cải cách hành chính, cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Để đạt được những mục tiêu Đại hội XII của Hội đề ra, theo tôi, Hội cần tập trung cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội thành các chương trình, kế hoạch, hành động có trọng tâm trọng điểm, phát huy sở trường, lợi thế, phù hợp với thực tiễn và gắn với các nhiệm vụ chính trị của đất nước và tình hình quốc tế. Trong hệ thống tổ chức Hội và hội viên, Hội cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát các tổ chức hội ở địa phương, tạo ra sự chuyển biến đồng bộ, thống nhất về nhận thức và hành động từ Trung ương đến cơ sở. Hội cũng cần lựa chọn các nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm để tập hợp trí tuệ, sức lực, huy động được sự tham gia phối hợp của tổ chức Hội các cấp và các tổ chức, cơ quan hữu quan để triển khai thực hiện có hiệu quả. Tăng cường sự đoàn kết, thống nhất trong tổ chức Hội và Hội viên. Tranh thủ được sự quan tâm của các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các ngành, các cấp, cấp ủy địa phương. Tăng cường sự hợp tác quốc tế, tạo sự ủng hộ, đồng thuận, nhất là khi xử lý những vấn đề phức tạp, nhạy cảm trong quan hệ quốc tế, góp phần bảo vệ chủ quyền quốc gia. Từng bước xây dựng tiềm lực và khả năng tự chủ về tài chính để đáp ứng yêu cầu phát triển Hội và chăm lo đời sống Hội viên.

Với truyền thống yêu nước và tinh thần đoàn kết, năng động, sáng tạo được khẳng định trong lịch sử 60 năm xây dựng và trưởng thành của Hội, cùng đội ngũ lãnh đạo và Hội viên ngày càng được được trẻ hóa, với những đổi mới về nội dung, phương thức trong hoạt động, chúng ta có quyền kỳ vọng vào những bứt phá trong phát triển và đóng góp của HLGVN  cho đất nước trong giai đoạn mới.

Bà Nguyễn Thúy Hiền (Thứ trưởng Bộ Tư Pháp): Nhà nước cần tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò chủ động của Hội Luật gia Việt Nam vào công tác xây dựng pháp luật và theo dõi, giám sát việc thực thi pháp luật.

Bà Nguyễn Thúy Hiền – Thứ trưởng Bộ Tư pháp

Qua theo dõi và đồng hành cùng những hoạt động của HLGVN nhiều năm nay, Bộ Tư pháp nhận thấy: Trên cơ sở chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, phát huy vai trò tích cực, chủ động trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao, trong thời gian qua, Hội Luật gia Việt Nam đã trực tiếp tham gia vào Ban soạn thảo một số văn kiện quan trọng của Đảng và Nhà nước như: Chiến lược xây dựng và hoàn thiện pháp luật đến năm 2010, định hướng đến năm 2020; Chiến lược cải cách tư pháp... Hội Luật gia Việt Nam đã được mời tham gia ban soạn thảo và tổ biên tập nhiều dự án luật, pháp lệnh, đã tổ chức nghiên cứu, thảo luận và có nhiều ý kiến đóng góp tích cực cho nhiều dự án luật, pháp lệnh, nghị định và các văn bản quy phạm pháp luật.

Đáng chú ý, Hội Luật gia Việt Nam đã được giao chủ trì và xây dựng thành công nhiều dự án luật quan trọng như:  Luật Trọng tài thương mại . Luật đã được thông qua tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XII, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2011. Hiện nay, Hội Luật gia Việt Nam  tiếp tục được phân công chủ trì xây dựng Dự án Luật Trưng cầu ý dân- một đạo Luật vô cùng quan trọng được nhân dân cả nước đặc biệt quan tâm.

Nhìn chung, công tác tham gia xây dựng chính sách, pháp luật của các cấp Hội Luật gia trong thời gian qua đã được đẩy mạnh với nhiều hình thức, phương pháp phong phú, đa dạng, chất lượng các hoạt động ngày càng được nâng cao, nội dung các hoạt động thiết thực, bám sát với yêu cầu thực tế và đã có những đóng góp tích cực vào việc xây dựng và hoàn thiện chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước.

Theo tôi, thời gian tới, Nhà nước cần tiếp tục phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò chủ động của Hội Luật gia Việt Nam vào công tác xây dựng pháp luật và theo dõi, giám sát việc thực thi pháp luật.

Ngoài hoạt động trên, một hoạt động quan trọng của Hội luật gia Việt Nam là tham gia tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức pháp luật cho hội viên, cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân. Theo Thứ trưởng Nguyễn Thúy Hiền, việc phát huy vai trò của các cấp Hội Luật gia trong việc tham gia công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đã được triển khai rộng khắp và luôn được xác định là một trong những những nhiệm vụ trọng tâm của các cấp Hội Luật gia Việt Nam. Chính vì vậy, Hội Luật gia Việt Nam đã được xác định là một trong các thành viên của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật ở Trung ương và Hội luật gia Việt Nam cũng là một trong những tổ chức đi đầu trong việc thực hiện chủ trương xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật theo quy định của Luật phổ biến, giáo dục pháp luật. Việc tham gia công tác tuyên truyền của các cấp Hội Luật gia cũng đã luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo, hướng dẫn từ các Bộ, ngành đặc biệt là Bộ Tư pháp với vai trò là cơ quan thường trực Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật ở Trung ương.

Qua sự quan tâm của lãnh đạo, chỉ đạo Đảng, Nhà nước đối với công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho nhân dân, sự quan tâm phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương, của Uỷ ban nhân dân các cấp và sự tham gia tích cực, chủ động của các cấp Hội Luật gia, công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đã đạt được nhiều kết quả khả quan tạo sự chuyển biến rõ rệt về nhận thức và giải đáp được nhiều yêu cầu của nhân dân...   

Có thể nhận thấy, các hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam như đã nêu ở trên luôn có ý nghĩa thiết thực đối với việc xây dựng chính sách pháp luật và thực thi pháp luật trong hoàn cảnh, điều kiện hiện nay của nước ta, góp phần huy động sự tham gia của các tổ chức, cá nhân và đông đảo người dân vào quá trình hoạch định chính sách và pháp luật, giúp cho công tác xây dựng pháp luật bám sát thực tiễn, đưa pháp luật vào trong cuộc sống cũng như giúp cho việc theo dõi, giám sát việc thực thi pháp luật có hiệu quả.

Thông qua tất cả những hoạt động của mình, Hội Luật gia Việt Nam đã được Đảng, Nhà nước và xã hội ghi nhận vai trò và vị trí của mình trong việc đoàn kết, tập hợp các luật gia, góp phần xây dựng nền khoa học pháp lý, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Để hoàn thành tốt hơn nữa những nhiệm vụ của Hội luật gia trong thời gian tới, với lực lượng Hội viên đông đảo, có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp luật, theo cá nhân tôi, các cấp Hội Luật gia cần tiếp tục lựa chọn, huy động và đề cao tính tự nguyện tham gia của các hội viên có trình độ, am hiểu pháp luật tham gia sâu rộng hơn trong hoạt động giám sát, phản biện xã hội; phản ứng nhanh nhạy hơn đối với các sự kiện chính trị - pháp lý quan trọng của đất nước; phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo nghiên cứu, tham gia kiến nghị và góp ý kiến xây dựng về mặt pháp lý và đối với các chủ trương, chính sách lớn của Đảng, pháp luật của Nhà nước về đối nội, đối ngoại, về phát triển kinh tế - xã hội; có phương thức quảng bá rộng rãi thêm về hình ảnh và hoạt động của Hội đồng thời với việc đẩy mạnh công tác tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý, đặc biệt là trợ giúp pháp lý miễn phí cho đối tượng là người nghèo, dân tộc thiểu số, đối tượng chính sách và những nhóm người yếu thế trong xã hội, chú trọng gắn công tác trợ giúp pháp lý với công tác hòa giải, góp phần thiết thực vào việc giải quyết thành công các vụ việc tranh chấp phát sinh ngay từ cơ sở...

Ông Nguyễn Văn Pha - Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQVN: “ HLGVN cần chủ động hơn trong một số hoạt động để phát huy tốt vai trò là nòng cốt trong công tác phản biện chính sách, pháp luật ”

Ông Nguyễn Văn Pha - Ủy viên Ủy ban Pháp luật Quốc hội, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQVN 

Phát huy vai trò của tổ chức thành viên Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tôi nhận thấy  Hội Luật gia Việt Nam đã đi đầu trong việc tham gia xây dựng và phản biện chính sách, pháp luật. Theo dõi sát hoạt động của Hội luật gia, trong nhiệm kỳ XI tôi nhận thấy công tác tham gia xây dựng chính sách, pháp luật của các cấp Hội luật gia tiếp tục được đẩy mạnh với nhiều hình thức, phương pháp phong phú, đa dạng, chất lượng, nội dung các hoạt động ngày càng thiết thực, bám sát yêu cầu thực tế… Điều đó, đóng góp tích cực vào việc xây dựng, hoàn thiện chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Ngoài ra, trước những vấn đề lớn của xã hội và đất nước, một số báo, tạp chí là cơ quan ngôn luận của Hội đã chủ động, mạnh dạn đề cập, kể cả những vấn đề nóng nhất của các chính sách pháp luật, đưa ra những góp ý có tính lý luận và thực tế cao, từ chuyên gia, luật gia uy tín.

Vừa qua, Bộ Chính trị đã ban hành “Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội”. Chủ trương của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong việc thực hiện nhiệm vụ phản biện xã hội theo quy định của Quy chế là sẽ huy động sự tham gia của các tổ chức thành viên liên quan vào nhiệm vụ phản biện dự thảo các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trong đó Hội Luật gia Việt Nam sẽ là nòng cốt trong công tác phản biện chính sách, pháp luật. Để làm tốt nhiệm vụ quan trọng này, tôi cho rằng Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Hội luật gia và các tổ chức thành viên của Mặt trận cần có cơ chế phối hợp, liên kết để dựa vào nhau và hỗ trợ nhau trong hoạt động tham gia xây dựng chính sách, pháp luật hiệu quả hơn nữa.

Để việc đóng góp vào quá trình xây dựng chủ trương, chính sách, pháp luật một cách thiết thực, theo cá nhân tôi, Hội Luật gia cần “chủ động, sáng tạo”, huy động trí tuệ và sự nhiệt tình của các Hội viên để đưa ra những tiếng nói có giá trị lý luận và thực tiễn cao đóng góp cho các cơ quan chủ trì soạn thảo chính sách, pháp luật. Cần đeo bám và kiên trì trong việc đưa ra những ý kiến mới, những quan điểm mang tính phản biện cao để góp phần cùng nhà nước xây dựng và ban hành những chính sách, pháp luật có ý nghĩa với xã hội.

Để Hội hoạt động hiệu quả hơn nữa, tôi cho rằng Quốc hội cũng cần sớm thông qua những đạo luật quan trọng như  Luật Trưng cầu ý dân, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi)… Quy định cụ thể và sớm có cơ chế cụ thể để việc lấy ý kiến tham gia xây dựng chính sách, pháp luật của các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, trong đó có Hội Luật gia Việt Nam thực sự có hiệu quả với những hình thức và phương pháp thực hiện khoa học; phạm vi và hình thức tham gia tương xứng và phù hợp với vai trò, chức năng của mỗi tổ chức, với chủ trương thực hiện xã hội hoá hoạt động xây dựng chính sách, pháp luật, tránh tình trạng nhiều dự án, dự thảo chính sách, pháp luật sau khi được đưa ra các cơ quan nhà nước có thẩm quyền thảo luận thì mới nhận được phản ứng từ phía dư luận xã hội. Đồng thời quy định rõ cơ chế phản hồi, tiếp thu; theo đó khi nhận được thông tin góp ý xây dựng chính sách, pháp luật thì cơ quan chủ trì soạn thảo bắt buộc phải có sự phản hồi đã tiếp nhận thông tin và xử lý như thế nào dù ý kiến đó được chấp thuận hay không.

Ông Nguyễn Văn Pha đề xuất với HLGVN: Phát huy thế mạnh hợp tác quốc tế của Hội, Hội nên có các hình thức thích hợp huy động thêm trí tuệ, tâm sức của Luật gia Việt Nam ở nước ngoài và các Luật gia quốc tế đối với vấn đề xây dựng chính sách pháp luật, phản biện chính sách; đồng thời chủ động hỗ trợ, phối hợp với nhà nước trong việc xây dựng, ban hành và thực thi các văn bản pháp luật về đối ngoại, hợp tác quốc tế, bảo vệ chủ quyền của Tổ quốc.

Ông Nguyễn Sơn – Phó Chánh án TAND Tối cao: “Giới Luật gia VN là một trong những chủ thể rất quan trọng tham gia trực tiếp vào công cuộc cải cách tư pháp của nước ta hiện nay” 

Ông Nguyễn Sơn – Phó Chánh án TAND Tối cao 

Cải cách tư pháp ( CCTP) là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước trong 10 năm trở lại đây. Cải cách tư pháp có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ quyền con người, quyền nghĩa vụ cơ bản của công dân và đặc biệt có ý nghĩa với nền dân chủ mà chúng ta đang hướng tới.

Những năm gần đây, tôi nhận thấy, Hội Luật gia Việt Nam đã tham gia tích cực và hiệu quả vào việc thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp do Đảng và Nhà nước đề ra.

Là thành viên của Ban chỉ đạo Cải cách tư pháp trung ương và Hội đồng tư vấn của Thủ tướng Chính phủ, Hội Luật gia Việt Nam đã tham gia tích cực, có trách nhiệm trong việc góp ý xây dựng, sửa đổi, bổ sung dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật và các Đề án liên quan đến tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp, hoạt động tư pháp và bổ trợ tư pháp như: Tham gia Ban thư ký của Ban chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương; tham gia tổ biên tập dự án Luật liên quan đến tư pháp như Luật tổ chức VKSND (sửa đổi); tham gia Hội đồng tư vấn của Thủ tướng Chính phủ về cải cách thủ tục hành chính; Tham gia Ban soạn thảo, tổ biên tập Hiến pháp 92 sửa đổi bổ sung năm 2013; Tham gia Ban soạn thảo, tổ biên tập dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi); Tổ chức tọa đàm về Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân (sửa đổi); Luật tổ chức TAND sửa đổi, tọa đàm góp ý Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi)...Việc đóng góp và  xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực tư pháp có ý nghĩa to lớn trong việc hoàn thiện thể chế để công cuộc cải cách tư pháp đạt hiệu quả.

Những kiến nghị, đề xuất của Hội LGVN nhằm xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật góp phần rất lớn trong việc đảm bảo văn bản pháp luật ban hành phù hợp với tình hình đất nước, mang tính khả thi cao.

          Theo Nghị quyết số 49-NQ/TW, ngày 2/6/2005, của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, xây dựng, chuẩn hóa và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, chức danh tư pháp và bổ trợ tư pháp là một trong những nội dung cơ bản của chiến lược cải cách tư pháp. Hoạt động tuyển chọn đội ngũ kiểm sát viên, thẩm phán đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thực hiện chiến lược cải cách tư pháp. Cá nhân tôi  đánh giá cao hoạt động của Hội Luật gia với tư cách là thành viên của Hội đồng tuyển chọn các chức danh tư pháp. Với vai trò này, Hội luật gia Việt Nam đã nghiêm túc tham gia đầy đủ các kỳ họp và có chuẩn bị ý kiến cụ thể trên cơ sở nghiên cứu hồ sơ được gửi đến xin ý kiến.

          Bên cạnh những nội dung nói trên, nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại tố cáo trong cải cách tư pháp  cũng là một trong những mục tiêu cơ bản trong chiến lược cải cách tư pháp mà Đảng và Nhà nước ta đề ra.

Là thành viên của Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam, Hội Luật gia đã tham gia và có đóng góp tích cực nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động này. Hội viên Hội Luật gia trên mọi miền đất nước tham gia tích cực vào hoạt động tư vấn pháp luật, giúp người dân nhận thức đúng đắn về quyền khiếu nại, tố cáo của mình, khiếu nại tố cáo đúng nội dung, đúng thẩm quyền, không thực hiện hành vi khiếu nại, tố cáo vi phạm pháp luật.

Theo cá nhân tôi, giới Luật gia VN là một trong những chủ thể rất quan trọng tham gia trực tiếp vào công cuộc cải cách tư pháp của nước ta hiện nay.

Mai Mai và Phan Huyền (thực hiện)

………………………………….

( *) Tiêu đề bài viết do Ban Biên tập đặt