Đồng chí Nguyễn Văn Quyền, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam

Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, vượt qua bao khó khăn, cùng những thành tích đáng tự hào, đạt được bằng sự nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi vì tôn chỉ, mục tiêu đã định, Hội Luật gia Việt Nam tiếp tục vững bước trên đường phát triển với kim chỉ nam "Đoàn kết, dân chủ, sáng tạo, phát triển".

Lịch sử của giới luật gia Việt Nam luôn gắn liền lịch sử của đất nước, của dân tộc Việt Nam, trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm, giành độc lập, tự do cho dân tộc, thống nhất Tổ quốc, cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Kể từ ngày thành lập, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm của Nhà nước, Hội Luật gia Việt Nam đã tổ chức 12 kỳ Đại hội Đại biểu toàn quốc và không ngừng phát triển, trưởng thành về mọi mặt. Hoạt động của Hội ngày càng phong phú, đa dạng với chất lượng, hiệu quả ngày càng cao, được lãnh đạo Đảng và Nhà nước ghi nhận, bạn bè quốc tế trân trọng. Từ chỗ chỉ có 40 hội viên, đến nay, Hội có hơn 46 nghìn hội viên ở khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước. Tổ chức Hội được thành lập tại 63/63 tỉnh, thành cả nước, 408 quận, huyện, thị xã và 52 cơ quan, ban, ngành, tổ chức ở T.Ư, gồm những luật gia lão thành với nhiều kinh nghiệm quý báu về chuyên môn và thực tiễn, và các luật gia trẻ đầy hoài bão. Nhiều hội viên của Hội được giao những cương vị trọng trách trong các cơ quan cấp cao của Đảng và Nhà nước.

Bám sát các nhiệm vụ chính trị, mục tiêu phấn đấu của Đảng và Nhà nước đề ra trong từng giai đoạn, quán triệt đường lối đổi mới, toàn diện, đồng bộ nền kinh tế - xã hội, quán triệt chủ trương phát huy quyền làm chủ của nhân dân, xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN trong sạch, vững mạnh, Hội Luật gia Việt Nam đã có nhiều đổi mới về nội dung và phương thức hoạt động, cả trong công tác đối nội cũng như công tác đối ngoại, đặc biệt là mười năm trở lại đây.

Về công tác đối nội, trong quá trình xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền XHCN, thực hiện cải cách tư pháp, cải cách hành chính và thực hiện chủ trương xã hội hóa một số mặt công tác của nhà nước, Hội Luật gia Việt Nam đã góp phần quan trọng, hỗ trợ các cơ quan của Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng đồng bộ thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh bình đẳng, minh bạch, ổn định, thông thoáng và có tính cạnh tranh cao, tạo thế chủ động trong hội nhập kinh tế quốc tế, bảo đảm thực hiện đầy đủ các cam kết và lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Phát huy tiềm lực to lớn trong việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý, các cấp Hội đã có nhiều cố gắng và đạt được nhiều thành tích đáng khích lệ. Công tác tư vấn pháp luật có những bước phát triển mới, tham gia hợp tác tư vấn pháp luật cho các tập đoàn kinh tế lớn của Nhà nước.

Các trung tâm tư vấn pháp luật của Hội hằng năm tư vấn cho hàng nghìn khách hàng trong các lĩnh vực dân sự, hình sự, thương mại, đầu tư... Hoạt động trợ giúp pháp lý mở rộng đến người dân sống ở vùng nông thôn lạc hậu, vùng núi, vùng sâu, vùng xa. Trong giai đoạn 2004 - 2014, các trung tâm tư vấn pháp luật của Hội đã thực hiện tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý cho hơn 890 nghìn lượt người.

Trong công tác xây dựng chính sách, pháp luật, các cấp Hội đã tham gia tích cực vào hoạt động lập pháp và lập quy của cơ quan Nhà nước từ T.Ư đến địa phương.

Trong giai đoạn này, Hội Luật gia Việt Nam được Quốc hội giao chủ trì xây dựng dự án Luật Trọng tài thương mại và Luật Trưng cầu ý dân, trong đó Luật Trọng tài thương mại đã được Quốc hội khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ bảy, tháng 6-2010 và Luật Trưng cầu ý dân hiện đang được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thẩm định, dự kiến sẽ trình ra Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp tới. Hội cũng tham gia góp ý kiến cho hàng trăm dự thảo luật, pháp lệnh, nghị định quan trọng do các cơ quan khác soạn thảo, đặc biệt là tổ chức tốt việc lấy ý kiến góp ý dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và đóng góp những ý kiến thiết thực, có giá trị cho Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp.

Về công tác đối ngoại,Hội đã có những bước phát triển mạnh mẽ, được bạn bè quốc tế khen ngợi, Đảng và Nhà nước đánh giá cao, các tổ chức trong nước học tập.

Nắm vững quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước trong hoạt động đối ngoại, Hội Luật gia Việt Nam đã tích cực, chủ động mở rộng quan hệ hợp tác pháp luật với các nước. Từ năm 2009 đến nay, Hội liên tục phối hợp Học viện Quan hệ ngoại giao - Bộ Ngoại giao, Trường đại học Luật TP Hồ Chí Minh tổ chức nhiều cuộc hội thảo quốc tế về Biển Đông, gây tiếng vang lớn trên vũ đài pháp lý quốc tế, giúp bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về các vấn đề pháp lý trên Biển Đông để có tiếng nói ủng hộ cho quan điểm của Việt Nam về vấn đề này. Năm 2013, Hội Luật gia Việt Nam đưa vấn đề tranh chấp Biển Đông ra các cuộc họp của Hội Luật gia dân chủ thế giới (IADL) để tranh thủ sự ủng hộ của giới luật gia quốc tế đối với Việt Nam. Ngày 11-11-2013, IADL đã ra tuyên bố kêu gọi các bên không tiến hành các hành động làm gia tăng căng thẳng tại khu vực Biển Đông; giải quyết vấn đề Biển Đông bằng biện pháp hòa bình, phù hợp luật pháp quốc tế. Ngày 9-5-2014 và ngày 25-6-2014, Hội Luật gia Việt Nam ra tuyên bố cực lực phản đối Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981 trong vùng biển Việt Nam và có các hành động leo thang đâm chìm tàu cá của Việt Nam, đồng thời thông báo và đề nghị IADL ra tuyên bố ủng hộ Việt Nam bảo vệ quyền chủ quyền trong thềm lục địa của mình. Ngày 11-6-2014, IADL đã tuyên bố về vấn đề này và Chủ tịch IADL gửi thư đến Chính phủ và các cơ quan liên quan của Trung Quốc yêu cầu tôn trọng luật pháp quốc tế, không làm phức tạp tình hình và leo thang căng thẳng ở Biển Đông.

Bước vào thời kỳ phát triển mới, Hội Luật gia Việt Nam xác định phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, tiếp tục đổi mới phương thức hoạt động, hướng về cơ sở, xây dựng và phát triển tổ chức Hội ngày càng vững mạnh; xây dựng đội ngũ luật gia giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, vững vàng về chính trị, tư tưởng, tận tụy với nghề, vì dân, vì công lý. Hội Luật gia Việt Nam sẽ tích cực góp phần xứng đáng vào sự nghiệp phát huy dân chủ; xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế.

TS NGUYỄN VĂN QUYỀN Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam