Chiều 3/12, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về Quyết định chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2035.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết chương trình thực hiện trên phạm vi toàn quốc, ưu tiên vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Chương trình thực hiện trong 10 năm, giai đoạn 2026- 2035, chia 2 giai đoạn: Giai đoạn I (2026-2030) và giai đoạn II (2031-2035).

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng (Ảnh: Media Quốc hội).

Về tổng vốn thực hiện chương trình, giai đoạn I (2026-2030), dự kiến tổng nguồn lực huy động thực hiện Chương trình tối thiểu khoảng 1,23 triệu tỷ đồng. 

Trước mắt, vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp khoảng 100.000 tỷ đồng (trong đó, vốn đầu tư phát triển là 70.000 tỷ đồng; vốn sự nghiệp là 30.000 tỷ đồng), chiếm 8%.

Trong quá trình điều hành, Chính phủ tiếp tục cân đối ngân sách Trung ương để ưu tiên hỗ trợ bổ sung cho Chương trình phủ hợp với điều kiện thực tế theo nhu cầu đề xuất, để có đủ nguồn lực hỗ trợ thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ được giao.

Vốn ngân sách địa phương các cấp (tỉnh, xã) là 400.000 tỷ đồng, chiếm 33%.

Vốn lồng ghép từ các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình, dự án khác: khoảng 360.000 tỷ đồng, chiếm 29%. Vốn tín dụng chính sách (Ngân sách nhà nước) khoảng 22.686 tỷ đồng, chiếm 2%. 

Vốn doanh nghiệp và huy động đóng góp của cộng đồng và người dân: khoảng 348.000 tỷ đồng chiếm 28%.

Giai đoạn II (2031-2035), căn cứ kết quả thực hiện của Chương trình giai đoạn 2026-2030, Chính phủ trình Quốc hội quyết định nguồn lực thực hiện Chương trình giai đoạn 2031-2035.

Bộ trưởng cũng cho biết, để quản lý thống nhất, hiệu quả, thực chất và bền vững hơn, khắc phục tình trạng chồng chéo, phân tán nguồn lực, trùng lặp nhiệm vụ trong các Chương trình mục tiêu quốc gia, Chính phủ xây dựng Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2035 trên cơ sở tích hợp 3 Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025.

Theo ông, việc hợp nhất 3 Chương trình (Xây dựng nông thôn mới; Giảm nghèo bền vững; Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miễn núi) có ý 4 nghĩa hết sức quan trọng, để thực hiện mục tiêu của Đảng và Nhà nước làm cho dân giàu, nước mạnh, người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. 

Cùng với đó, nâng cao hiệu quả thực thi, tránh chồng chéo, trùng lắp, đưa các chính sách hỗ trợ đi vào cuộc sống nhanh chóng, bảo đảm người dân được thụ hưởng kịp thời, thực chất.

Thẩm tra, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn cho biết, Hội đồng Dân tộc thống nhất với sự cần thiết hợp nhất 3 Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nỗng thôn mới, giảm nghèo bền vũng và phắt triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để xây dựng thành một Chương trình mục tiêu quốc gia đầu tư trong giai đoạn 10 năm, từ 2026-2035. 

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn (Ảnh: Media Quốc hội).

Việc hợp nhất này sẽ góp phần giảm chồng chéo về chính sách, đối tượng, địa bàn; khắc phục những tồn tại, hạn chế thực hiện 3 Chương trình trong giai đoạn 2021-2025; nâng cao hiệu quả đầu tư, tập trung, ưu tiên nguồn lực cho vùng khó khăn nhất, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Về vốn thực hiện Chương trình, ông Mẫn cho biết, Hội đồng Dân tộc cơ bản thống nhất với đề xuất của Chính phủ về tổng vốn và phương án bổ sung vốn cho Chương trình, đề nghị Chính phủ sớm có phương án bố sung vốn cho Chương trình ngay từ đầu kỳ. 

Đồng thời, đề nghị Chính phủ cân nhắc, tính toán lại cơ cấu, tỉ lệ vốn đối ứng cho phù hợp với tình hình thực tiễn của các địa phương, nhất là các tỉnh khó khăn, vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

Cùng với đó, nguyên tắc phân bổ vốn cần thể hiện rõ tập trung, ưu tiên nguồn lực cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi; nghiên cứu phân rõ nguồn lực cho từng hợp phần, nội dung Chương trình.

Hoàng Thị Bích